بلاگ

مراکز گفتار درمانی کودکان برای تشخیص اختلالات گفتاری کودکان اقدامات مختلفی انجام می دهند. در ابتدا، جلسه ای برای مشاوره برگزار می شود که در آن متخصص گفتار درمانی به جمع آوری اطلاعات درباره ی کودک می پردازد. بعد از به دست آوردن اطلاعات و بررسی موضوع با پدر و مادر کودک صحبت می کند. به این ترتیب می تواند اطلاعات کاملی در مورد تاریخچه زبان و گفتار کودک، نحوه تلفظ لغات، وضعیت بلع و موارد مرتبط را به دست آورد. پدر و مادر از وضعیت گفتار و مشکلات کودک خود آگاه هستند. در ادامه، مهارت های ارتباطی غیر کلامی کودک مورد آزمایش قرار می گیرند. گفتار درمانگر با استفاده از این تست ها متوجه می شود که کودک در چه زمینه ای مشکل دارد. برخی از کودکان، فقط در ادای کلمات و جملات مشکل دارند و بعضی اصلا قادر به برقراری ارتباط با دیگران نیستند. سپس تست هایی را متناسب با سن کودک انجام می دهد. با استفاده از تکنیک های گفتار درمانی، وضعیت کودک را می سنجد.

سنین گفتار درمانی
سن خاصی برای مراجعه به گفتار درمانی وجود ندارد. هنگامی که علائم مربوط به اختلالات گفتاری و کلامی در کودک مشاهده شد، باید به گفتاردرمانی مراجعه نمود. معمولا این روند از 2 سالگی آغاز می شود. اگر والدین به موقع اقدام کنند، روند درمان با سرعت بیشتری سپری می شود. گاهی اوقات کودک در حالی به سن مدرسه می رسد که اختلال گفتاری وی رفع نشده است. در این حالت او با مشکلاتی مانند اختلال در یادگیری، اختلال در تلفظ و حرف نزدن روبه رو می شود. این عوامل موجب تضعیف روحیه و اعتماد به نفس کودک در بین همسالان خود می شوند. اگر اختلالات کلامی و گفتاری کودک برطرف نشوند، وی به فردی پرخاشگر تبدیل می شود که قادر نیست به خوبی با اطرافیان خود ارتباط برقرار کند.

- گفتار درمانی کودکان کمتر از 2 سال : کودکان 2 ساله به خوبی نمی توانند صحبت کنند. بلکه فقط آواهایی مانند "دا، ما " را تولید می کنند. کودکانی که توسط والدین خود تشویق می شوند، آواهای دیگری هم تولید می کنند. کودک در 2 سالگی می تواند اسم خود، افراد نزدیک و اعضای بدن را تکرار کنند. بهتر است والدین در حین غذا خوردن و حمام با کودک خود صحبت کنند. والدین با تکرار اسم حیوانات، استفاده از افعال ماضی، ادوات پرسشی و قیدهای مکان می توانند روند پیشرفت کودک خود را تسریع نمایند. کودک با ادامه ی این روند می تواند ترکیبات دو کلمه ای را یاد بگیرد.

-گفتار درمانی برای کودکان 3-2 ساله : در این سن می توانند انواع واژه ها، اسامی وعده های غذایی، برخی مشاغل، مکان های خاص ( اتاق، پارک، حمام و فروشگاه)، رنگ ها و پدیده های جوی را به کار ببرند. یک کودک 2 ساله باید بتواند اعداد 1 الی 10 را بشمارد و از ضمایر مختلف مانند تو، من، شما، خودمان و خودش استفاده کند. کودکان 3-2 ساله ، کلمات پرسشی مانند چقدر، چه کسی، چرا، چکار و کدام را در صحبت های خود به کار می برند. در گفتار درمانی از کودکان می خواهند تا به درستی از حروف اضافه (در، را، از، تا، با، به) استفاده کنند. آنها باید بتوانند جملاتی بسازند که بیش از 3 کلمه داشته باشند.

- گفتار درمانی برای کودکان 4-3 ساله : کودکانی که در این سنین قرار دارند می توانند از کلمات و جملات پیچیده تری نسبت به گروه سنی قبلی استفاده نمایند. آنها اسم اشکال هندسی را بیان می کنند. با گذشت زمان می توانند جملات زیباتری را در ارتباطات اجتماعی خود به کار ببرند.

- گفتار درمانی کودکان 5-4 ساله : در این سن، کودکان می توانند به صورت کامل صحبت و حوادث و اخبار را بیان کنند. کودکان این گروه سنی، بسیار کنجکاو هستند و مدام سوال می پرسند. به صورت کاملا روان صحبت می کنند و مشکلی در صرف افعال ندارند.

چه نتایجی می توان از گفتاردرمانی انتظار داشت؟
تعداد جلسات درمانی مشخص نیست و ممکن است چندین ماه یا بیشتر طول بکشد. طول این دوره به نیاز کودک بستگی دارد. البته نمی توان گفت که تعداد جلسات زیاد موجب بهبودی صد در صد کودک می گردد. در طول درمان، آثار بهبودی در کودک مشاهده می شود. متخصص گفتار درمانی با در نظر گرفتن شرایط کودک، بهترین راهکار را برای درمان وی به کار می گیرد. درمانگر برای دستیابی به نتیجه مطلوب، فعالیت هایی را برای تمرین در خانه ارائه می دهد. اگر این تمرینات به صورت منظم انجام شوند، مهارت های کودک تقویت می شوند.

تکنیک ها و تمرین های گفتار درمانی در منزل
در این قسمت چند نمونه از ساده ترین تمرینات گفتار درمانی را آموزش می دهیم. اگر کودک شما در زمان انجام این تمرینات، دچار مشکل شد حتما با گفتار درمانگر مشورت نمایید.

- صحبت کردن در مورد اتفاقاتی که در طول روز رخ داده اند. کودکان بسیار مشتاق هستند تا اتفاقات روزمره را برای والدین خود تعریف کنند.

- بازی هایی را انجام دهید که نیاز به صحبت کردن باشد.

- در مقابل آینه صحبت کنید. این کار تاثیر مثبتی برای گفتار درمانی در منزل دارد. برخی از کودکان به دلیل اشتباه در قرارگیری فک و زبان، حروف را درست ادا نمی کنند. با استفاده از این تمرین، متوجه جایگاه درست می شوند.

- از کودک خود بخواهید تا به گلدان ها آب بدهد و در حین انجام این کار با او صحبت کنید.

- اگر کودک سواد دارد از او بخواهید تا برای شما کتاب بخواند. با این روش، کودک سریع تر متوجه مشکل خود می شود و برای رفع آن تلاش می کند.

- گوش کردن به قصه های صوتی نقش مهمی در یادگیری کلمات دارد.

بازی های مناسب برای گفتار درمانی کودک
برخی از بازی ها نقش مهمی در بهبود وضعیت گفتار کودک دارند. در این قسمت به تعدادی از آنها اشاره می کنیم.

1- زدن ساز دهنی : بسیاری از افراد ساز دهنی می زنند. آنها می توانند تنفس و فشار لب های خود را کنترل کنند. اگر کودک نمی تواند تنفس خود را کنترل کند، باید برای تولید صدای قوی تر تلاش نماید. اگر در کنترل لب ها مشکل دارد باید بر روی نواختن نت ها در زمان های مختلف متمرکز شود.

2- پیاده روی : در این بازی، با کودک به پیاده روی می روید. اگر کودک کلمه موردنظر را درست تلفظ کند، به طرف جلو حرکت می کنید. در طول این بازی کودک تلاش می کند تا کلمات را درست ادا کند.

3- بازی استپ هوایی : این بازی را با استفاده از توپ انجام می دهند. در هنگام انجام این بازی، هر بار یک کلمه ی جدید بیان می شود.

4- فلش کارت : این بازی به کمک فلش کارت ها انجام می شود. چندین فلش کارت به کودک داده می شوند که بر روی هر کدام تصویری وجود دارد. کودک با دیدن تصویر، نام آن را می گوید. بهتر است بازی را با فلش کارت های ساده آغاز کنید و از پافشاری بر روی برخی کلمات خودداری نمایید.

5- لی لی بازی : طرح خانه های این بازی را با 9 شماره بر روی زمین بکشید. تعدادی کلمه را انتخاب کنید و از کودک بخواهید تا آن ها را 9 بار تکرار کند. در هر دور یک کلمه جدید به کودک بدهید. اگر کودک، کلمات را به درستی تلفظ کرد، به او هدیه ای بدهید. این کار اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد.