نحوه تشخيص اختلالات گفتاري
مراكز گفتار درماني كودكان براي تشخيص اختلالات گفتاري كودكان اقدامات مختلفي انجام مي دهند. در ابتدا، جلسه اي براي مشاوره برگزار مي شود كه در آن متخصص گفتار درماني به جمع آوري اطلاعات درباره ي كودك مي پردازد. بعد از به دست آوردن اطلاعات و بررسي موضوع با پدر و مادر كودك صحبت مي كند. به اين ترتيب مي تواند اطلاعات كاملي در مورد تاريخچه زبان و گفتار كودك، نحوه تلفظ لغات، وضعيت بلع و موارد مرتبط را به دست آورد. پدر و مادر از وضعيت گفتار و مشكلات كودك خود آگاه هستند. در ادامه، مهارت هاي ارتباطي غير كلامي كودك مورد آزمايش قرار مي گيرند. گفتار درمانگر با استفاده از اين تست ها متوجه مي شود كه كودك در چه زمينه اي مشكل دارد. برخي از كودكان، فقط در اداي كلمات و جملات مشكل دارند و بعضي اصلا قادر به برقراري ارتباط با ديگران نيستند. سپس تست هايي را متناسب با سن كودك انجام مي دهد. با استفاده از تكنيك هاي گفتار درماني، وضعيت كودك را مي سنجد.
سنين گفتار درماني
سن خاصي براي مراجعه به گفتار درماني وجود ندارد. هنگامي كه علائم مربوط به اختلالات گفتاري و كلامي در كودك مشاهده شد، بايد به گفتاردرماني مراجعه نمود. معمولا اين روند از 2 سالگي آغاز مي شود. اگر والدين به موقع اقدام كنند، روند درمان با سرعت بيشتري سپري مي شود. گاهي اوقات كودك در حالي به سن مدرسه مي رسد كه اختلال گفتاري وي رفع نشده است. در اين حالت او با مشكلاتي مانند اختلال در يادگيري، اختلال در تلفظ و حرف نزدن روبه رو مي شود. اين عوامل موجب تضعيف روحيه و اعتماد به نفس كودك در بين همسالان خود مي شوند. اگر اختلالات كلامي و گفتاري كودك برطرف نشوند، وي به فردي پرخاشگر تبديل مي شود كه قادر نيست به خوبي با اطرافيان خود ارتباط برقرار كند.
- گفتار درماني كودكان كمتر از 2 سال : كودكان 2 ساله به خوبي نمي توانند صحبت كنند. بلكه فقط آواهايي مانند "دا، ما " را توليد مي كنند. كودكاني كه توسط والدين خود تشويق مي شوند، آواهاي ديگري هم توليد مي كنند. كودك در 2 سالگي مي تواند اسم خود، افراد نزديك و اعضاي بدن را تكرار كنند. بهتر است والدين در حين غذا خوردن و حمام با كودك خود صحبت كنند. والدين با تكرار اسم حيوانات، استفاده از افعال ماضي، ادوات پرسشي و قيدهاي مكان مي توانند روند پيشرفت كودك خود را تسريع نمايند. كودك با ادامه ي اين روند مي تواند تركيبات دو كلمه اي را ياد بگيرد.
-گفتار درماني براي كودكان 3-2 ساله : در اين سن مي توانند انواع واژه ها، اسامي وعده هاي غذايي، برخي مشاغل، مكان هاي خاص ( اتاق، پارك، حمام و فروشگاه)، رنگ ها و پديده هاي جوي را به كار ببرند. يك كودك 2 ساله بايد بتواند اعداد 1 الي 10 را بشمارد و از ضماير مختلف مانند تو، من، شما، خودمان و خودش استفاده كند. كودكان 3-2 ساله ، كلمات پرسشي مانند چقدر، چه كسي، چرا، چكار و كدام را در صحبت هاي خود به كار مي برند. در گفتار درماني از كودكان مي خواهند تا به درستي از حروف اضافه (در، را، از، تا، با، به) استفاده كنند. آنها بايد بتوانند جملاتي بسازند كه بيش از 3 كلمه داشته باشند.
- گفتار درماني براي كودكان 4-3 ساله : كودكاني كه در اين سنين قرار دارند مي توانند از كلمات و جملات پيچيده تري نسبت به گروه سني قبلي استفاده نمايند. آنها اسم اشكال هندسي را بيان مي كنند. با گذشت زمان مي توانند جملات زيباتري را در ارتباطات اجتماعي خود به كار ببرند.
- گفتار درماني كودكان 5-4 ساله : در اين سن، كودكان مي توانند به صورت كامل صحبت و حوادث و اخبار را بيان كنند. كودكان اين گروه سني، بسيار كنجكاو هستند و مدام سوال مي پرسند. به صورت كاملا روان صحبت مي كنند و مشكلي در صرف افعال ندارند.
چه نتايجي مي توان از گفتاردرماني انتظار داشت؟
تعداد جلسات درماني مشخص نيست و ممكن است چندين ماه يا بيشتر طول بكشد. طول اين دوره به نياز كودك بستگي دارد. البته نمي توان گفت كه تعداد جلسات زياد موجب بهبودي صد در صد كودك مي گردد. در طول درمان، آثار بهبودي در كودك مشاهده مي شود. متخصص گفتار درماني با در نظر گرفتن شرايط كودك، بهترين راهكار را براي درمان وي به كار مي گيرد. درمانگر براي دستيابي به نتيجه مطلوب، فعاليت هايي را براي تمرين در خانه ارائه مي دهد. اگر اين تمرينات به صورت منظم انجام شوند، مهارت هاي كودك تقويت مي شوند.
تكنيك ها و تمرين هاي گفتار درماني در منزل
در اين قسمت چند نمونه از ساده ترين تمرينات گفتار درماني را آموزش مي دهيم. اگر كودك شما در زمان انجام اين تمرينات، دچار مشكل شد حتما با گفتار درمانگر مشورت نماييد.
- صحبت كردن در مورد اتفاقاتي كه در طول روز رخ داده اند. كودكان بسيار مشتاق هستند تا اتفاقات روزمره را براي والدين خود تعريف كنند.
- بازي هايي را انجام دهيد كه نياز به صحبت كردن باشد.
- در مقابل آينه صحبت كنيد. اين كار تاثير مثبتي براي گفتار درماني در منزل دارد. برخي از كودكان به دليل اشتباه در قرارگيري فك و زبان، حروف را درست ادا نمي كنند. با استفاده از اين تمرين، متوجه جايگاه درست مي شوند.
- از كودك خود بخواهيد تا به گلدان ها آب بدهد و در حين انجام اين كار با او صحبت كنيد.
- اگر كودك سواد دارد از او بخواهيد تا براي شما كتاب بخواند. با اين روش، كودك سريع تر متوجه مشكل خود مي شود و براي رفع آن تلاش مي كند.
- گوش كردن به قصه هاي صوتي نقش مهمي در يادگيري كلمات دارد.
بازي هاي مناسب براي گفتار درماني كودك
برخي از بازي ها نقش مهمي در بهبود وضعيت گفتار كودك دارند. در اين قسمت به تعدادي از آنها اشاره مي كنيم.
1- زدن ساز دهني : بسياري از افراد ساز دهني مي زنند. آنها مي توانند تنفس و فشار لب هاي خود را كنترل كنند. اگر كودك نمي تواند تنفس خود را كنترل كند، بايد براي توليد صداي قوي تر تلاش نمايد. اگر در كنترل لب ها مشكل دارد بايد بر روي نواختن نت ها در زمان هاي مختلف متمركز شود.
2- پياده روي : در اين بازي، با كودك به پياده روي مي رويد. اگر كودك كلمه موردنظر را درست تلفظ كند، به طرف جلو حركت مي كنيد. در طول اين بازي كودك تلاش مي كند تا كلمات را درست ادا كند.
3- بازي استپ هوايي : اين بازي را با استفاده از توپ انجام مي دهند. در هنگام انجام اين بازي، هر بار يك كلمه ي جديد بيان مي شود.
4- فلش كارت : اين بازي به كمك فلش كارت ها انجام مي شود. چندين فلش كارت به كودك داده مي شوند كه بر روي هر كدام تصويري وجود دارد. كودك با ديدن تصوير، نام آن را مي گويد. بهتر است بازي را با فلش كارت هاي ساده آغاز كنيد و از پافشاري بر روي برخي كلمات خودداري نماييد.
5- لي لي بازي : طرح خانه هاي اين بازي را با 9 شماره بر روي زمين بكشيد. تعدادي كلمه را انتخاب كنيد و از كودك بخواهيد تا آن ها را 9 بار تكرار كند. در هر دور يك كلمه جديد به كودك بدهيد. اگر كودك، كلمات را به درستي تلفظ كرد، به او هديه اي بدهيد. اين كار اعتماد به نفس كودك را افزايش مي دهد.
برچسب: ،
ادامه مطلب